سیلیکاژل یک ماده خشک کننده است به این معنا که بخار آب را جذب کرده و نگه می دارد. از شناخته شده ترین کاربرد های سیلیکاژل خشک نگه داشتن بسته بندی کالاها در زمان حمل و نقل و ذخیره سازی است، زیرا تولید کنندگان از آن برای جلوگیری از خراب شدن، قالب گیری یا تخریب اجناس به دلیل رطوبت استفاده می کنند. سیلیکا ژل یک نوع سیلیس با قدرت جذب بسیار بالا و غیر کریستالیست که برای از بین بردن رطوبت گازها و سیالات استفاده می شود؛ همچنین برای غلیظ کردن مایعات، مات کردن سطح رنگ ها و فیلم های مصنوعی و موارد دیگر استفاده می شود.
سیلیکاژل نوع بی شکلی از دی اکسید سیلیکون است که نفوذپذیر بوده و شامل یک ساختار نامنظم و سه بعدی می باشد که از جایگزینی مولکول های سیلیکون و اکسیژن ساخته می شود. سطح بالای سیلیکاژل دارای شبکه وسیعی از منافذ باریک متصل به هم است که تمایل زیادی به رطوبت دارند؛ ژل های سیلیکا رطوبت را در دمای بالاتر از 130 درجه سانتیگراد از بین می برد، اما بهتر است در دمای اتاق (حدود 22 درجه) و رطوبت نسبی بالا (60-90٪ Rh) استفاده شود.
درتقسیم بندی سیلیکاژل ها می توان آنها را به دو روش شکل و رنگ جدا کرد. سیلیکاژل ها در انواع اشکال گرانول، پرک و پودری تولید می شوند و شکل و اندازه آنها تفاوتی در کاربرد و عملکردشان ایجاد نمی کند. سیلیکاژل گرانول به شکل دانه های گرد کوچک می باشد که قسمت بزرگی از سیلیکاژل های تولیدی را به خود اختصاص می دهد و هم به صورت فله برای استفاده در صنایع تولید شده و هم به شکل بسته های کوچک رطوبت گیر در کنار بسیاری از محصولات قرار میگیرد. سیلیکاژل پرک اشاره به اشکال کریستالی نامنظم دارد و سیلیکاژل پودری نیز ژل های خرد شده ژل سیلیس می باشد که هردو نوع این ژل ها نیز در سایزها و بسته بندی های مختلفی موجود هستند. دسته بندی بعدی سیلیکاژل که تاثیر مستقیم در کاربرد آنها دارد بر اساس رنگ آن می باشد، سه نوع اصلی سیلیکاژل عبارتند از:
• سیلیکاژل سفید یا شفاف
• سیلیکاژل آبی
• سیلیکاژل نارنجی
سیلیکاژل های رنگی از ترکیب سیلیکاژل سفید با موادی مانند کلرید کبالت در سیلیکاژل آبی و متیل بنفش در سیلیکاژل نارنجی بدست می آیند. این ترکیبات به عنوان نشانگر میزان جذب رطوبت و اشباع از آن عمل می کنند، به صورتی که سیلیکاژل آبی با جذب حداکثر رطوبت به رنگ صورتی و سیلیکاژل نارنجی با اشباع از رطوبت به رنگ سبز تغییر می کنند. تغییر رنگ این ژل ها نشان دهنده نیاز آنها به تعویض یا بازسازی دارد؛ با حرارت دادن به اندازه و دمای مورد نیاز سیلیکاژل های اشباع شده از رطوبت دوباره به رنگ اولیه خود برمیگردند به این معنی که خشک شده و برای استفاده مجدد مناسبند. سیلیکاژل آبی نباید در ارتباط مستقیم با مواد خوراکی مانند داروها یا مواد غذایی استفاده شود زیرا محتوای کلرید کبالت است که ماده ای سمی و مضر برای انسان شناخته می شود.
سیلیکاژل یک ماده معدنی طبیعی، مشتق از دی اکسید سیلیکون است که خالص شده و به شکل کریستال یا دانه ای تبدیل شده و همچنین غیرخورنده، غیرسمی، بی بو و از نظر شیمیایی بی اثر است. منافذ به هم پیوسته سیلیکاژل سطح وسیعی را تشکیل م دهند که با جذب و تراکم مویرگی آب را جذب و نگه می دارد و سیلیکاژل را قادر میسازد تا حدود 40 درصد وزن خود را بخار آب با رطوبت 100 درصد جذب کند. سیلیکاژل سفید یا شفاف شکل اصلی ژل های سیلیکا هستند که جاذب قوی رطوبتند اما دارای نشانگر جذب رطوبت نبوده و در صورت جذب رطوبت و اشباع نیز به همان شکل اولیه خود می مانند. این ژل با توجه به فرآیندهای مختلف صنعتی مورد استفاده، در چند اندازه متمایز و وزن های مختلف عرضه می شود. سیلیکاژل سفید بسیار متخلخل با سطح داخلی زیادی است و سطح وسیع آن این اجازه را می دهد تا از اقلام مهمی مانند داروها و سخت افزارها در برابر رطوبت محافظت کند.
از آنجا که از نظر شیمیایی خنثی است، شکل و اندازه سیلیکا ژل سفید هرگز تغییر نمی کند، ختی در صورت اشباع از رطوبت سطوح بیرونی آن خشک می ماند. سیلیکاژل سفید به شدت جذب آب را نسبت به سایر مواد ترجیح می دهد، با این حال به عنوان یک جاذب برای ترکیبات دیگر مانند گوگرد و نیتروژن، CO2، C12، HC1، هیدروکربن های محدوده بنزین، آروماتیک ها و بسیاری از ترکیبات دیگر به خوبی عمل می کند. این رطوبت گیر به طور گسترده برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی که نیاز به یک جاذب انتخابی یا یک خشک کننده با ظرفیت بالا دارند استفاده می شود.
سیلیکاژل سفید با جذب رطوبت، می تواند از رشد کپک و فرسایش جلوگیری کرده و از خراب شدن یا آسیب دیدن اقلام به روش های دیگر جلوگیری کند. دی اکسید سیلیکون جزء اصلی سیلیکاژل سفید است که در ساختار پرک، پئدری یا دانه ای استفاده می شود. در بیشتر بسته های رطوبت گیر که در کنار بسیاری از کالای خریداری شده می بینید، سیلیکاژل سفید گرانول وجود دارند، زیرا ایمن ترند و قابلیت جذب بهتری دارند. برخی از مزایای مهم سیلیکاژل سفید به شرح زیر است:
• ژل سیلیکا سفید سازگار با محیط زیست است.
• این نوع ژل ها غیر قابل اشتعالند.
• غیر سمی و غیر واکنش با سایر ترکیبات می باشد.
• قابل استفاده مجدد با گرم کردن.
• سیلیکاژل سفید به راحتی بسته بندی می شود.
انواع ژل سیلیکا برای جذب رطوبت و خشک نگه داشتن محصولات استفاده می شوند، تولید کنندگان ژل سیلیکا بسته های خشک کننده حاوی این ژل ها را برای تازه و بدون رطوبت نگه داشتن محصولات تا رسیدن به خریدار ارائه می کنند. سیلیکاژل سفید محصولیست که در مصارف صنعتی به ویژه برای استفاده در تصفیه خانه های گاز، هوا و فیلتر به طور کلی مناسب است، در حالی که با در نظر گرفتن عدم تغییر رنگ، میزان فرسودگی محصول تنها با توزین قابل بررسی است. برخی از مهمترین کاربردهای سیلیکاژل سفید به شرح زیر است:
• در خشک کردن فاز مایع استفاده می شود.
• در تولید کاتالیزور بکار گرفته می شود.
• جذب هیدروکربن و فلزات سنگین را انجام می دهد.
• در پخش کننده عطر در اتومبیل، کمد لباس و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.
• در یخچال برای از بین بردن رطوبت گازها استفاده می شود.
• از محموله های الکترونیک، ویتامین ها، داروها، مواد غذایی محافظت می کند.
• در صنعت گاز برای خشک کردن گاز طبیعی به کار گرفته می شود.
• به عنوان یک ماده خشک کننده در بسته بندی محصولات قرار میگیرد.
• در خشک کن هوای فشرده نیز استفاده می شود.
• برای حذف رطوبت از کتابخانه ها و موزه ها استفاده می شود.
• به عنوان ماده ای در بستر حیوانات خانگی برای نگهداری طولانی مدت قرار میگیرد.
• از سیلیکاژل سفید همچنین برای خشک کردن گل های طبیعی استفاده می شود.
در حال حاضر دو نوع سیلیکاژل دارای نشانگر وجود دارد؛ سیلیکاژل دارای نشانگر نارنجی و نشانگر آبی. همه سیلیکاژل ها در بسته های رطوبت گیر ایزوله قرار دارند و قرارگیری آنها در کنار کالاها یا تماس دست با این بسته هیچ مشکلی ایجاد نمی کند.
ادامه مطلبکاربرد سیلیکاژل بسیار گسترده است و در صنایع مختلف ازجمله صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع دارویی و تجهیزات پزشکی، صنایع تولید و توزیع برق و صنایع نیروگاهی، صنایع بسته¬بندی و حمل و نقل، صنایع ساختمان و صنایع نظامی و هوانوردی و... مورد استفاده قرار می¬گیرد.
ادامه مطلببسته های رطوبت گیر نقش کلیدی در بخش داروسازی دارند و رطوبت گیرهای حاوی سیلیکاژل محبوب ترین آنها هستند. هنگامی که داروها در بطری ها بسته بندی می شوند، ساشه های رطوبت گیر نیز در خطوط بسته بندی قرار می گیرند تا اطمینان حاصل شود که داروها تحت تأثیر رطوبت، کپک و میکروارگانیسم ها قرار نمی گیرند.
ادامه مطلبهنگامی که فضای ساختمان یا فرآیند ساخت به سطح رطوبت بسیار کم در هوا نیاز دارد، رطوبت گیر می تواند بهترین راه برای حذف آن باشد. سیلیکاژل نقش بسزایی در افزایش عملکرد سیستم های رطوبت گیر ایفا می کند، با ایجاد یک ورودی به مجموعه ای از ژل ها که هوا می تواند به آن برسد، رطوبت گیر سیلیس می تواند رطوبت را در مدت زمان طولانی تری جذب کند.
ادامه مطلب