سیلیکاژل به صورت مصنوعی از سیلیکات سدیم که شکل متخلخل سیلیس است، تولید می شود. از آن به عنوان یک جاذب برای مدیریت سطح رطوبت استفاده می شود تا از تخریب، خوردگی و رشد فساد کالاها جلوگیری شود. سیلیکاژل انواع، رنگ ها و اندازه های مختلفی دارد، سیلیکاژل پرک، گرانول و پودری اشکال آن و سه رنگ رایج برای سیلیکاژل سفید، آبی و نارنجی هستند. سیلیکاژل های رنگی با نشانگرهای رطوبت پردازش می شوند که رنگ خود را تغییر می دهند تا نشان دهند محصول چه زمانی اشباع شده و نیاز به بازسازی دارد. سیلیکاژل سفید یک سیلیکاژل غیر نشان دهنده است، بدان معنی که وقتی سیلیکاژل رطوبت را جذب می کند، سفید باقی می ماند. این نوع ژل سیلیکا معمولاً در بسته بندی های مواد غذایی یا دارویی استفاده می شود، همچنین سیلیکاژل سفید را در هنگام خرید برخی از محصولات (مانند لباس و کفش) در بسته های کوچک پیدا می کنید.سیلیکاژل آبیژل سیلیکا، فرم آمورف دی اکسید سیلیکون است که کاربرد شناخته شده ای در جذب رطوبت در محیط اطراف دارد؛ این ماده بر اساس جذب رطوبت در سطح خود عمل می کند. یکی از انواع شاخص آن سیلیکاژل آبی آغشته به کلرید کبالت برای هشدار بصری و هشدار برای جایگزینی است. نشانگر آبی سیلیکاژل با جذب رطوبت از آبی تیره به تدریج به صورتی روشن (زمانی که به سطح اشباع برسد) تبدیل می شود. ژل سیلیکا کاملا عاری از رطوبت به رنگ آبی بوده، رنگ آبی روشن نشان دهنده جذب 15 درصدی رطوبت و رنگ صورتی جذب رطوبتی که حدود 30 تا 40 درصد وزن آن است و کاملاً اشباع شده را نشان می دهد. سیلیکاژل آبی اشباع شده به رنگ صورتی را می توان با گرم کردن مجدد آن احیا کرد، این گرم کردن می تواند در فر، مایکروویو یا آفتاب مستقیم باشد؛ در هر صورت دمای ژل ها باید بیشتر از 130 درجه شود تا رنگ آنها به آبی باز گردد. پس از احیاء سیلیکاژل هنگامی که ژل ها به رنگ آبی اولیه خود بازگشتند، اجازه دهید سیلیکاژل خنک شود و سپس آن را در ظرف در بسته نگهداری کنید تا زمانی که بخواهید دوباره از آنها استفاده کنید.کاربردهای سیلیکاژل آبیکاربردهای مستقیم سیلیکاژل آبی به صورت قرارگیری در کنار برخی محصولات می باشد تا رطوبت را جذب کرده و محصول کاملاً خشک باشد. مانند خشک کردن دانه ها برای ذخیره سازی، خشک کردن گل های طبیعی یا برگ، تعادل سطح رطوبت در بسته بندی ها، جلوگیری از زنگ زدگی جعبه ابزار، دور کردن رطوبت از جعبه لنز دوربین و غیره. کاربردهای غیر مستقیم سیلیکا ژل آبی به کاربردهایی اشاره دارد که در تماس با محصولات واقعی نباشد، مانند خشک کن ها، یا فیلتر ازن هوا، لوله های خشک کن جعبه دنده، تنفس گر ترانسفورماتور، خشک کننده ستون هوا و بسیاری دیگر که هوای خشک یا رطوبت زدایی را برای محصول نهایی تسهیل می کنند.کاربرد سیلیکاژل آبی در صنایعکنار گذاشتن رطوبت در بسیاری از بخش های صنعتی بسیار مهم است زیرا رطوبت می تواند بر بسیاری از محصولات صنعتی تأثیر منفی بگذارد؛ به همین دلیل است که از انواع مختلفی از جاذب رطوبت در صنایع استفاده می شود. سیلیکاژل دارای نشانگر یکی از جاذب های ممتاز مورد استفاده در بخش صنعتی می باشد که ژل های آبی محبوب ترین آنها هستند، زیرا در اندازه های مختلف موجودند و قیمت پایین تری دارند. همچنین ژل های آبی سیلیکا می تواند تا 40 درصد وزن خود را رطوبت جذب کنند و دارای بالاترین ظرفیت جذب در بین خشک کن های تجاری موجود در بازار می باشند. سایر مزایای این ژل این است که هیچ گونه واکنش شیمیایی با سایر محصولات نشان نمی دهد، بی مزه، بی بو و غیر سمی است؛ همچنین به دلیل میل ترکیبی بالا با آب می تواند راحت تر از هر مایع یا گاز دیگری آب را جذب کند، اما می تواند مواد دیگری مانند هیدروکربن های محدوده بنزین، گوگرد، عناصر نیتروژن، CO2 و غیره را نیز جذب کند. این ماده به طور گسترده در بسیاری از صنایع برای انواع مختلف کاربردهایی که نیاز به جاذب رطوبت با کیفیت بالا و همچنین ظرفیت بالا دارند، استفاده می شود.سیلیکاژل آبی هیچ تغییری در ماهیت و ویژگی های محصولات ایجاد نمی کند و بیشتر در صنعت خرده فروشی در بسته بندی استفاده می شود، انواع محصولات الکترونیکی و پزشکی با استفاده از این ژل بسته بندی می شوند تا رطوبت هیچ گونه آسیبی به محصول وارد نکند. برای جلوگیری از خرابی های مکانیکی نیز می توان از بسته های رطوبت گیر حاوی سیلیکاژل استفاده کرد؛ در مواردی که تجمع رطوبت باعث خرابی مکانیکی می شود، وجود این بسته ها باعث جذب رطوبت در هوا می شود. همچنین از سیلیکاژل آبی برای نگهداری اسناد و اوراق مهم در کتابخانه ها و موزه ها نیز استفاده می شود، به دلیل قدمت آن مدارک، آن ها به رطوبت بسیار حساس هستند و در تماس با رطوبت، کیفیت خود را از دست می دهند و ممکن است آسیب ببینند. صنایع دیگری که از این ژل های آبی استفاده می کنند، صنایع رنگرزی ، صنایع داروسازی، صنایع گاز، صنایع غذایی و صنایع چرم و نساجی است.سیلیکاژل آبی در ترانسفورماتورکریستال های آبی سیلیکاژل به عنوان خشک کننده های دارای نشانگر شناخته می شوند و با ترکیب کریستال های سیلیس سفید در کلرید کبالت تهیه می شوند. این کریستال ها ماهیت سختی دارند و به دلیل کیفیت جذب رطوبت به میزان قابل توجهی در یک تنفس گر breather قرار می گیرند. فرآیند تنفس ترانسفورماتور شامل جریان هوا در داخل و خارج به دلیل انقباضات و انبساط های حرارتیست که با وجود روغن داخل آن ایجاد می شود، این فرآیند به این دلیل مهم است که فشار هوای داخل ترانسفورماتور را کنترل می کند. اما در حین تنفس رطوبت و گرد و غبار وارد ترانسفورماتور می شود و این می تواند قدرت دی الکتریک را تغییر دهد که به نوبه خود می تواند عملکرد صحیح ترانسفورماتور را مختل کند و گاهی منجر به خرابی شود، بنابراین لازم است که هوای داخل ترانسفورماتور عاری از گرد و غبار و رطوبت باشد، به همین دلیل است که از خشک کننده سیلیکاژل در ترانسفورماتور ها استفاده می شود. کریستال های آبی سیلیکاژل نیمه شفاف و شیشه ای هستند، هنگامی که این کریستال های سیلیکا فاقد رطوبت هستند، به دلیل کبالت موجود در آنها به رنگ آبی تیره می باشند، با افزایش رطوبت ، رنگ آنها از آبی تیره به آبی روشن و سپس به تدریج به صورتی تغییر می کند، که نشان می دهد سطح رطوبت به اوج رسیده و نیاز به بازسازی یا جایگزینی دارند.آیا استفاده از سیلیکاژل آبی خطرناک است؟ژل سیلیکا دارای نشانگر آبی استاندارد اغلب در محیط های کوچک برای کنترل رطوبت نسبی استفاده می شود و کبالت در غلظت های کمی (0.5 تا 1.0 درصد وزنی) در سیلیکاژل وجود دارد. از 1 ژوئن 2000، مقررات شیمی بریتانیا ایجاب می کند که ژل سیلیکا به عنوان یک ماده خطرناک برچسب زده شود و دور ریخته شود، در حالی که کلرید کبالت هنوز به عنوان مواد خطرناک در ایالات متحده شناخته نشده است. اگر چه غلظت کبالت برای نشانگر بودن در سیلیکاژل آبی کم است و خطرناک نیست، اما نگرانی هایی حول احتمال آلودگی گرد و غبار کلرید کبالت و همچنین خطرات ناشی از استنشاق گرد و غبار سیلیس وجود دارد، زیرا کبالت حساس کننده پوست و دستگاه تنفسی است. این ماده در فهرست دوم اتحادیه اروپا (EU) برای کنترل مواد خطرناک در محیط آبی قرار دارد و نباید اجازه داده شود با دفع نامناسب خاک و آب را آلوده کند. کبالت موجود در سیلیکا ژل آبی می تواند خطر بیشتری برای محیط زیست نسبت به سیلیکاژل استاندارد داشته باشد زیرا کبالت می تواند به رواناب یا آب های زیرزمینی نفوذ کند و آبزیان را مسموم کند.
ادامه مطلبابرهایی که در آسمان وجود دارند نشان دهنده وجود آب در هواست، که به شکل بخار و مایع (درصورت وجود باران) هستند. این موضوع در هوای خانه نیز صادق است و با وجود هر وسیله گرمایشی هم مقداری رطوبت در اطراف شما وجود دارد. علی رغم اینکه بیش از 60% بدن انسان از آب تشکیل شده اما وجود رطوبت بالا در محیط زندگی می تواند مشکلات زیادی برای انسان ایجاد کند. علاوه بر خود انسان رطوبت زیاد می تواند باعث مشکلاتی مانند کپک زدن لباسها، زنگ زدن قطعات الکتریکی و وجود قارچ ها و بیماری های تنفسی در محیط شود. برای رفع رطوبت از محیط دستگاه هایی وجود دارند که مانند جاروبرقی عمل می کنند، از یک طرف هوای داخل اتاق را می مکند و پس از خارج کردن رطوبت آن را به اتاق می دمند. اما برای خروج رطوبت از محصولات غذایی و دارویی و کالاهای مصرفی چه باید کرد؟ساشه رطوبت گیرمعمولاً در حمل و نقل و بسته بندی ثانویه صنایع دارویی، الکترونیکی، غذایی و تولیدی به عنوان راهی برای طولانی کردن نگهداری و محافظت از اقلام در برابر صدمات کپک، کپک و زنگ زدگی از ساشه های رطوبت گیر استفاده می شود. در صنایع به خصوص بخش های بهداشتی، دارویی و غذایی از بسته بندی های کوچک یکبارمصرفی استفاده می شود که با نام ساشه شناخته می شوند. این ساشه ها زمانی که از مواد مخصوص برای جذب رطوبت اضافی محصولات پر شوند، به نام ساشه رطوبت گیر شناخته می شوند و در تمامی بسته بندی های کالاهای حساس به رطوبت دیده می شوند. کیسه های حاوی رطوبت گیر معمولاً با گرما بسته می شوند و از موادی مانند سیلیکاژل ها، مولکولارسیو و آلومینا فعال پر می شوند که باعث ایجاد یا حفظ حالت خشکی در هر محیطی در مجاورت آن می شوند.ساشه رطوبت گیر از هر نوعی که باشد مطابق استانداردهای FDA، غیر خورنده و برای همه سطوح و پارچه ها ایمن هستند. می توانید از ساشه های رطوبت گیر مستقیماً روی سطح لوازم استفاده کرده یا در فاصله کمی از آن در محیط آویزان کنید، در هر صورت محل قرارگیری آن تاثیری در میزان جذب رطوبت نخواهد داشت. ساشه ها معمولاً از جنس فیبرهای پلی اتیلنی ریز بافت تولید می شوند که ویژگی های وزن کم، انعطاف پذیری، نرم و مقاومت در برابر پارگی را دارا می باشند. ساشه رطوبت گیر در وزن های مختلفی از 0.5 گرم تا 10 گرم موجود است که علاوه بر کیسه تکی، برای کاربرد در کارخانه های تولید به صورت نواری نیز وجود دارند.سیلیکاژلبه طور معمول برای تولید ساشه رطوبت گیر از سیلیکاژل استفاده می شود؛ که ماده ای طبیعی با قدرت جذب بالا می باشد و انواع آن قابلیت فعال شدن دوباره را دارند. سیلیکاژل شکلی غیر سمی از دی اکسید سیلیکون است که متخلخل بوده و قابلیت جذب و نگه داری رطوبت تا 40درصد از وزن خودش را دارد؛ نکته مهم در خصوص سیلیکاژل ها این است که این مواد قابلیت جذب مایعات دیگر غیر از آب (مانند الکل، آمونیاک، پارافین و ...) را نیز دارا می باشند. سیلیکاژل ها در انواع سفید (شفاف)، آبی و نارنجی موجود هستند و تفاوت نوع رنگی و سفید آن در نشانگر حداکثر جذب رطوبت و نیاز به تعویض یا فعال سازی مجدد می باشد. ساشه رطوبت گیر حاوی سیلیکاژل های رنگی (آبی و نارنجی) به دلیل ترکیب با مواردی که سمی هستند، مانند کلرید کبالت، در بسته بندی محصولات مصرفی (دارویی و خوراکی) استفاده نمی شوند.سیلیکاژل آبی و نارنجی زمانی که حساسیت نسبت به رطوبت موجود در هوا زیاد باشد مورد استفاده قرار میگیرند و در دماهای 120 و110 درجه قابلیت احیا و سپس استفاده مجدد را دارند. در ساشه رطوبت گیر معمولاً از سیلیکاژل گرانول (اشکال کروی) استفاده می شود، اما به شکل های پرک (بدون شکل منظم) و پودری نیز موجود هستند.کاربردهای ساشه رطوبت گیرهمانطور که گفته شد ساشه های رطوبت گیر، رطوبت موجود در بسته ای را که در آن قرار دارند جذب می کنند و این امر می تواند در نگهداری و جلوگیری از آسیب رسیدن به موارد زیادی کمک کننده باشد. مهم ترین صنایعی که می توانند از ساشه رطوبت گیر بهره گیرند عبارتند از:&bull صنعت مواد غذایی&bull دارویی و آزمایشگاه&bull انتشارات و تولیدکنندگان آثار چوبی&bull انبارداری&bull حمل و نقل&bull بسته بندی&bull تجهیزات الکترونیکی و مخابرات&bull آثار باستانی و موزه ها&bull نیروگاه های توزیع برق&bull تجهیزات نظامی&bull صنعت چرم و فرآورده های پوستی&bull صنایع نساجی&bull تولیدکنندگان گازهای صنعتیعلاوه بر تولیدکنندگان و کارخانجات، شما نیز با جمع آوری رطوبت گیرهایی که در خریدهای خود مشاهده می کنید، به شکل شگفت آوری می توانید از مزایای آن استفاده کنید:&bull حفظ تازگی و تمیزی جواهرات&bull تازه نگه داشتن غذای حیوانات&bull حفاظت از گوشی همراه، به خصوص بعد از افتادن در آب&bull جلوگیری از بخار کردن شیشه اتومبیل ها و منازل&bull افزایش طول عمر مفید تیغ اصلاح&bull از بین بردن بو در ساک و کفش های ورزشی و محفظه لباس کثیف&bull محافظت از اسناد یا عکس های قدیمی (که در انبار یا منطقه مرطوب نگه داری می شوند)&bull جلوگیری از زنگ زدن ابزاری که در طولانی مدت استفاده نمی شوند&bull مراقبت از کیفیت دوربین و لنز آن
ادامه مطلبسیلیکاژل شکل جامدی از دی اکسید سیلیکون یا SiO2 و در واقع به شکل دانه ای و سخت تر از ژل است. همچنین نام دیگر دی اکسید سیلیکون سیلیس می باشد که از جمله فراوان ترین عناصر در پوسته زمین است. شکل شناخته شده دی اکسید سیلیکون ماسه و کوارتز شکل کریستالی رایج آن است؛ همچنین شیشه را با این ماده می سازند. سیلیکا ژل یک ماده خشک کننده است که می تواند به اندازه 30 تا 40 درصد وزنش، در خود آب نگه دارد. ژل سیلیکا به طور خاص سنتز شده که دارای خاصیت متخلخل بالایی باشد و این همان چیزیست که به آن قابلیت جذب می دهد. علاوه بر این ترکیبات این ماده یک ترکیب قطبی است که به آن اجازه می دهد ترجیحاً سایر ترکیبات قطبی را جذب کرده و به ویژه در جداسازی های شیمیایی مفید باشد.آب ناشی از هوای مرطوب روی قسمتهای جامد ژل سیلیکا متراکم می شود، قطرات به تدریج انباشته شده و با رسوبات رطوبت رو به رشد در مولکول های ژل مجاور تماس برقرار می کنند؛ سرانجام باهم ادغام می شوند. مولکولهای آب به یکدیگر و سیلیس ژل محکم می چسبند، در حالی که ساختار داخلی هر گلوله را در یک بسته پر می کنند و باعث می شود هر کیسه حتی در صورت اشباع نسبتاً خشک احساس شود. اگر هوای محیط خیلی خشک شود، سیلیکاژل ها مقداری از آب جذب شده را آزاد می کنند؛ همچنین پس از اشباع، می توانید رطوبت را با حرارت بالای 150 درجه سانتیگراد از بین ببرید و مجددا از سیلیکا ژل استفاده کنید.کاربرد سیلیکاژلبسته های ژل سیلیکا با جذب رطوبت در موارد بسیار کاربرد دارند، خود ژل اساساً ترکیبی از آب و سیلیس است که وقتی از نزدیک مورد بررسی قرار می گیرد از شبکه های مولکولی ساخته شده اند و تقریباً ساختار اسفنجی دارند. میلیون ها منافذ کوچک بین مولکول های سیلیکاژل باعث می شود ژل به خوبی آب را جذب کرده و آن نگه دارد.سیلیکاژل محصولی بی ضرر شناخته شده، به همین دلیل آن را در بسیاری از انواع محصولات (حتی مواد غذایی) می بینید، زیرا سیلیکا ژل یک ماده خشک کننده است که بخار آب را جذب کرده و در خود نگه می دارد. در محصولات غذایی کمبود رطوبت رشد کپک را محدود می کند و می تواند ماندگاری محصول را افزایش دهد. وجود این ماده در وسایل الکترونیکی از تراکم جلوگیری می کند که ممکن است به وسایل الکترونیکی آسیب برساند. همچنین در محصولات دارویی نیز وجود سیلیکاژل ضروریست چرا که اگر در یک بطری قرص یا ویتامین، بخار و رطوبت وجود داشته باشد، این رطوبت متراکم قرص ها را خراب می کند. در واقع می توان گفت بسته های کوچکی از ژل سیلیس را در هر چیزی که تحت تأثیر رطوبت یا تراکم اضافی قرار گیرد، خواهید یافت.سیلیکاژل پرکسیلیکا ژل ها به طور کلی در سه شکل کروی یا گرانول، پودری و پرک (بی شکل) تولید می شوند و شکل آنها تاثیری در ویژگی هایشان ندارد. سیلیکاژل پرک در دو گروه آبی و بی رنگ تولید می شود که بر اساس رنگ آنها می توان کاربردشان را مشخص کرد. گروه آبی که دارای اندیکاتور هستند پس از جذب رطوبت رنگشان متمایل به صورتی می شوند و گروه بی رنگ، بدون اندیکاتور که در هر دو وضعیت مرطوب و خشک نسبتا سفید هستند و در نتیجه تخمین اندازه رطوبت جذب شده در آنها سخت تر می باشد. هر دو نوع این سیلیکاژل ها قابلیت بازیابی را دارند، البته هر بار که این مواد فعال می شوند مقداری از ظرفیت آنها برای جذب رطوبت کاهش پیدا می کند، به همین دلیل اگر در مواردی غیر حساس بکار گرفته شوند می توان به دفعات از آنها استفاده کرد.انواع سیلیکاژل پرکسیلیکاژل پرک آبی:این نوع سیلیکاژل ها زمانی که خشکند به رنگ آبی تیره متمایل به بنفش هستند و بعد از جذب رطوبت به مرور به رنگ صورتی تبدیل می شوند. این نوع سیلیکاژل دارای حفره های درونی بسیاریست که قابلیت جذب رطوبت را دارند و تبدیل آن به رنگ صورتی به معنی نیاز به فعال کردن یا تعویض آنها می باشد. سیلیکاژل پرک آبی در موارد خاصی که نیاز به جذب رطوبت بالا باشد استفاده می شود.سیلیکاژل پرک بی رنگ:این نوع از سیلیکاژل های پرک شفاف و بدون رنگ هستند که در مواردی متمایل به زرد می باشند. به دلیل بی رنگ بودن این سیلیکاژل ها کاربرد آنها وسیع تر می شود به طوری که می توان در شیشه های دوجداره و به عنوان رطوبت گیر و با هدف جلوگیری از تعریق و بخار کردن فضای بین دو لایه شیشه آنها را به کار گرفت. همچنین سیلیکاژل پرک بی رنگ درصنایعی همچون پزشکی و دارویی، الکترونیک، منسوجات و بسته بندی کاربرد فراوانی دارد.
ادامه مطلب