ابرهایی که در آسمان وجود دارند نشان دهنده وجود آب در هواست، که به شکل بخار و مایع (درصورت وجود باران) هستند. این موضوع در هوای خانه نیز صادق است و با وجود هر وسیله گرمایشی هم مقداری رطوبت در اطراف شما وجود دارد. علی رغم اینکه بیش از 60% بدن انسان از آب تشکیل شده اما وجود رطوبت بالا در محیط زندگی می تواند مشکلات زیادی برای انسان ایجاد کند. علاوه بر خود انسان رطوبت زیاد می تواند باعث مشکلاتی مانند کپک زدن لباسها، زنگ زدن قطعات الکتریکی و وجود قارچ ها و بیماری های تنفسی در محیط شود. برای رفع رطوبت از محیط دستگاه هایی وجود دارند که مانند جاروبرقی عمل می کنند، از یک طرف هوای داخل اتاق را می مکند و پس از خارج کردن رطوبت آن را به اتاق می دمند. اما برای خروج رطوبت از محصولات غذایی و دارویی و کالاهای مصرفی چه باید کرد؟ساشه رطوبت گیرمعمولاً در حمل و نقل و بسته بندی ثانویه صنایع دارویی، الکترونیکی، غذایی و تولیدی به عنوان راهی برای طولانی کردن نگهداری و محافظت از اقلام در برابر صدمات کپک، کپک و زنگ زدگی از ساشه های رطوبت گیر استفاده می شود. در صنایع به خصوص بخش های بهداشتی، دارویی و غذایی از بسته بندی های کوچک یکبارمصرفی استفاده می شود که با نام ساشه شناخته می شوند. این ساشه ها زمانی که از مواد مخصوص برای جذب رطوبت اضافی محصولات پر شوند، به نام ساشه رطوبت گیر شناخته می شوند و در تمامی بسته بندی های کالاهای حساس به رطوبت دیده می شوند. کیسه های حاوی رطوبت گیر معمولاً با گرما بسته می شوند و از موادی مانند سیلیکاژل ها، مولکولارسیو و آلومینا فعال پر می شوند که باعث ایجاد یا حفظ حالت خشکی در هر محیطی در مجاورت آن می شوند.ساشه رطوبت گیر از هر نوعی که باشد مطابق استانداردهای FDA، غیر خورنده و برای همه سطوح و پارچه ها ایمن هستند. می توانید از ساشه های رطوبت گیر مستقیماً روی سطح لوازم استفاده کرده یا در فاصله کمی از آن در محیط آویزان کنید، در هر صورت محل قرارگیری آن تاثیری در میزان جذب رطوبت نخواهد داشت. ساشه ها معمولاً از جنس فیبرهای پلی اتیلنی ریز بافت تولید می شوند که ویژگی های وزن کم، انعطاف پذیری، نرم و مقاومت در برابر پارگی را دارا می باشند. ساشه رطوبت گیر در وزن های مختلفی از 0.5 گرم تا 10 گرم موجود است که علاوه بر کیسه تکی، برای کاربرد در کارخانه های تولید به صورت نواری نیز وجود دارند.سیلیکاژلبه طور معمول برای تولید ساشه رطوبت گیر از سیلیکاژل استفاده می شود؛ که ماده ای طبیعی با قدرت جذب بالا می باشد و انواع آن قابلیت فعال شدن دوباره را دارند. سیلیکاژل شکلی غیر سمی از دی اکسید سیلیکون است که متخلخل بوده و قابلیت جذب و نگه داری رطوبت تا 40درصد از وزن خودش را دارد؛ نکته مهم در خصوص سیلیکاژل ها این است که این مواد قابلیت جذب مایعات دیگر غیر از آب (مانند الکل، آمونیاک، پارافین و ...) را نیز دارا می باشند. سیلیکاژل ها در انواع سفید (شفاف)، آبی و نارنجی موجود هستند و تفاوت نوع رنگی و سفید آن در نشانگر حداکثر جذب رطوبت و نیاز به تعویض یا فعال سازی مجدد می باشد. ساشه رطوبت گیر حاوی سیلیکاژل های رنگی (آبی و نارنجی) به دلیل ترکیب با مواردی که سمی هستند، مانند کلرید کبالت، در بسته بندی محصولات مصرفی (دارویی و خوراکی) استفاده نمی شوند.سیلیکاژل آبی و نارنجی زمانی که حساسیت نسبت به رطوبت موجود در هوا زیاد باشد مورد استفاده قرار میگیرند و در دماهای 120 و110 درجه قابلیت احیا و سپس استفاده مجدد را دارند. در ساشه رطوبت گیر معمولاً از سیلیکاژل گرانول (اشکال کروی) استفاده می شود، اما به شکل های پرک (بدون شکل منظم) و پودری نیز موجود هستند.کاربردهای ساشه رطوبت گیرهمانطور که گفته شد ساشه های رطوبت گیر، رطوبت موجود در بسته ای را که در آن قرار دارند جذب می کنند و این امر می تواند در نگهداری و جلوگیری از آسیب رسیدن به موارد زیادی کمک کننده باشد. مهم ترین صنایعی که می توانند از ساشه رطوبت گیر بهره گیرند عبارتند از:&bull صنعت مواد غذایی&bull دارویی و آزمایشگاه&bull انتشارات و تولیدکنندگان آثار چوبی&bull انبارداری&bull حمل و نقل&bull بسته بندی&bull تجهیزات الکترونیکی و مخابرات&bull آثار باستانی و موزه ها&bull نیروگاه های توزیع برق&bull تجهیزات نظامی&bull صنعت چرم و فرآورده های پوستی&bull صنایع نساجی&bull تولیدکنندگان گازهای صنعتیعلاوه بر تولیدکنندگان و کارخانجات، شما نیز با جمع آوری رطوبت گیرهایی که در خریدهای خود مشاهده می کنید، به شکل شگفت آوری می توانید از مزایای آن استفاده کنید:&bull حفظ تازگی و تمیزی جواهرات&bull تازه نگه داشتن غذای حیوانات&bull حفاظت از گوشی همراه، به خصوص بعد از افتادن در آب&bull جلوگیری از بخار کردن شیشه اتومبیل ها و منازل&bull افزایش طول عمر مفید تیغ اصلاح&bull از بین بردن بو در ساک و کفش های ورزشی و محفظه لباس کثیف&bull محافظت از اسناد یا عکس های قدیمی (که در انبار یا منطقه مرطوب نگه داری می شوند)&bull جلوگیری از زنگ زدن ابزاری که در طولانی مدت استفاده نمی شوند&bull مراقبت از کیفیت دوربین و لنز آن
ادامه مطلبسیلیکاژل چیست؟سیلیکاژل یک ماده خشک کننده است به این معنا که بخار آب را جذب کرده و نگه می دارد. از شناخته شده ترین کاربرد های سیلیکاژل خشک نگه داشتن بسته بندی کالاها در زمان حمل و نقل و ذخیره سازی است، زیرا تولید کنندگان از آن برای جلوگیری از خراب شدن، قالب گیری یا تخریب اجناس به دلیل رطوبت استفاده می کنند. سیلیکا ژل یک نوع سیلیس با قدرت جذب بسیار بالا و غیر کریستالیست که برای از بین بردن رطوبت گازها و سیالات استفاده می شود؛ همچنین برای غلیظ کردن مایعات، مات کردن سطح رنگ ها و فیلم های مصنوعی و موارد دیگر استفاده می شود.سیلیکاژل نوع بی شکلی از دی اکسید سیلیکون است که نفوذپذیر بوده و شامل یک ساختار نامنظم و سه بعدی می باشد که از جایگزینی مولکول های سیلیکون و اکسیژن ساخته می شود. سطح بالای سیلیکاژل دارای شبکه وسیعی از منافذ باریک متصل به هم است که تمایل زیادی به رطوبت دارند؛ ژل های سیلیکا رطوبت را در دمای بالاتر از 130 درجه سانتیگراد از بین می برد، اما بهتر است در دمای اتاق (حدود 22 درجه) و رطوبت نسبی بالا (60-90٪ Rh) استفاده شود.انواع سیلیکاژلدرتقسیم بندی سیلیکاژل ها می توان آنها را به دو روش شکل و رنگ جدا کرد. سیلیکاژل ها در انواع اشکال گرانول، پرک و پودری تولید می شوند و شکل و اندازه آنها تفاوتی در کاربرد و عملکردشان ایجاد نمی کند. سیلیکاژل گرانول به شکل دانه های گرد کوچک می باشد که قسمت بزرگی از سیلیکاژل های تولیدی را به خود اختصاص می دهد و هم به صورت فله برای استفاده در صنایع تولید شده و هم به شکل بسته های کوچک رطوبت گیر در کنار بسیاری از محصولات قرار میگیرد. سیلیکاژل پرک اشاره به اشکال کریستالی نامنظم دارد و سیلیکاژل پودری نیز ژل های خرد شده ژل سیلیس می باشد که هردو نوع این ژل ها نیز در سایزها و بسته بندی های مختلفی موجود هستند. دسته بندی بعدی سیلیکاژل که تاثیر مستقیم در کاربرد آنها دارد بر اساس رنگ آن می باشد، سه نوع اصلی سیلیکاژل عبارتند از:&bull سیلیکاژل سفید یا شفاف&bull سیلیکاژل آبی&bull سیلیکاژل نارنجیسیلیکاژل آبی و نارنجیسیلیکاژل های رنگی از ترکیب سیلیکاژل سفید با موادی مانند کلرید کبالت در سیلیکاژل آبی و متیل بنفش در سیلیکاژل نارنجی بدست می آیند. این ترکیبات به عنوان نشانگر میزان جذب رطوبت و اشباع از آن عمل می کنند، به صورتی که سیلیکاژل آبی با جذب حداکثر رطوبت به رنگ صورتی و سیلیکاژل نارنجی با اشباع از رطوبت به رنگ سبز تغییر می کنند. تغییر رنگ این ژل ها نشان دهنده نیاز آنها به تعویض یا بازسازی دارد؛ با حرارت دادن به اندازه و دمای مورد نیاز سیلیکاژل های اشباع شده از رطوبت دوباره به رنگ اولیه خود برمیگردند به این معنی که خشک شده و برای استفاده مجدد مناسبند. سیلیکاژل آبی نباید در ارتباط مستقیم با مواد خوراکی مانند داروها یا مواد غذایی استفاده شود زیرا محتوای کلرید کبالت است که ماده ای سمی و مضر برای انسان شناخته می شود.سیلیکاژل سفیدسیلیکاژل یک ماده معدنی طبیعی، مشتق از دی اکسید سیلیکون است که خالص شده و به شکل کریستال یا دانه ای تبدیل شده و همچنین غیرخورنده، غیرسمی، بی بو و از نظر شیمیایی بی اثر است. منافذ به هم پیوسته سیلیکاژل سطح وسیعی را تشکیل مدهند که با جذب و تراکم مویرگی آب را جذب و نگه می دارد و سیلیکاژل را قادر میسازد تا حدود 40 درصد وزن خود را بخار آب با رطوبت 100 درصد جذب کند. سیلیکاژل سفید یا شفاف شکل اصلی ژل های سیلیکا هستند که جاذب قوی رطوبتند اما دارای نشانگر جذب رطوبت نبوده و در صورت جذب رطوبت و اشباع نیز به همان شکل اولیه خود می مانند. این ژل با توجه به فرآیندهای مختلف صنعتی مورد استفاده، در چند اندازه متمایز و وزن های مختلف عرضه می شود. سیلیکاژل سفید بسیار متخلخل با سطح داخلی زیادی است و سطح وسیع آن این اجازه را می دهد تا از اقلام مهمی مانند داروها و سخت افزارها در برابر رطوبت محافظت کند.از آنجا که از نظر شیمیایی خنثی است، شکل و اندازه سیلیکا ژل سفید هرگز تغییر نمی کند، ختی در صورت اشباع از رطوبت سطوح بیرونی آن خشک می ماند. سیلیکاژل سفید به شدت جذب آب را نسبت به سایر مواد ترجیح می دهد، با این حال به عنوان یک جاذب برای ترکیبات دیگر مانند گوگرد و نیتروژن، CO2، C12، HC1، هیدروکربن های محدوده بنزین، آروماتیک ها و بسیاری از ترکیبات دیگر به خوبی عمل می کند. این رطوبت گیر به طور گسترده برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی که نیاز به یک جاذب انتخابی یا یک خشک کننده با ظرفیت بالا دارند استفاده می شود.مزایای سیلیکاژل سفیدسیلیکاژل سفید با جذب رطوبت، می تواند از رشد کپک و فرسایش جلوگیری کرده و از خراب شدن یا آسیب دیدن اقلام به روش های دیگر جلوگیری کند. دی اکسید سیلیکون جزء اصلی سیلیکاژل سفید است که در ساختار پرک، پئدری یا دانه ای استفاده می شود. در بیشتر بسته های رطوبت گیر که در کنار بسیاری از کالای خریداری شده می بینید، سیلیکاژل سفید گرانول وجود دارند، زیرا ایمن ترند و قابلیت جذب بهتری دارند. برخی از مزایای مهم سیلیکاژل سفید به شرح زیر است:&bull ژل سیلیکا سفید سازگار با محیط زیست است.&bull این نوع ژل ها غیر قابل اشتعالند.&bull غیر سمی و غیر واکنش با سایر ترکیبات می باشد.&bull قابل استفاده مجدد با گرم کردن.&bull سیلیکاژل سفید به راحتی بسته بندی می شود.کاربردهای سیلیکاژل سفیدانواع ژل سیلیکا برای جذب رطوبت و خشک نگه داشتن محصولات استفاده می شوند، تولید کنندگان ژل سیلیکا بسته های خشک کننده حاوی این ژل ها را برای تازه و بدون رطوبت نگه داشتن محصولات تا رسیدن به خریدار ارائه می کنند. سیلیکاژل سفید محصولیست که در مصارف صنعتی به ویژه برای استفاده در تصفیه خانه های گاز، هوا و فیلتر به طور کلی مناسب است، در حالی که با در نظر گرفتن عدم تغییر رنگ، میزان فرسودگی محصول تنها با توزین قابل بررسی است. برخی از مهمترین کاربردهای سیلیکاژل سفید به شرح زیر است:&bull در خشک کردن فاز مایع استفاده می شود.&bull در تولید کاتالیزور بکار گرفته می شود.&bull جذب هیدروکربن و فلزات سنگین را انجام می دهد.&bull در پخش کننده عطر در اتومبیل، کمد لباس و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.&bull در یخچال برای از بین بردن رطوبت گازها استفاده می شود.&bull از محموله های الکترونیک، ویتامین ها، داروها، مواد غذایی محافظت می کند.&bull در صنعت گاز برای خشک کردن گاز طبیعی به کار گرفته می شود.&bull به عنوان یک ماده خشک کننده در بسته بندی محصولات قرار میگیرد.&bull در خشک کن هوای فشرده نیز استفاده می شود.&bull برای حذف رطوبت از کتابخانه ها و موزه ها استفاده می شود.&bull به عنوان ماده ای در بستر حیوانات خانگی برای نگهداری طولانی مدت قرار میگیرد.&bull از سیلیکاژل سفید همچنین برای خشک کردن گل های طبیعی استفاده می شود.
ادامه مطلببه دفعات مشاهده می شود که انواع مختلف محصولات بسته بندی شده (عمدتاً محصولات غذایی و دارویی) در اثر رطوبت آسیب می بینند و فاسد می شوند. رطوبت به راحتی می تواند طعم طبیعی محصولات غذایی را از بین ببرد و همچنین می تواند باعث ایجاد انواع واکنش های شیمیایی در داروها شود که منجر به از دست دادن اثربخشی آنها می شود. چنین خسارت هایی زیان زیادی برای شرکت ها به همراه دارند، این اثرات مخرب را تنها زمانی می توان کاهش داد که بتوان محیط قرارگیری محصولات را از رطوبتی که به طور طبیعی در هوا وجود دارد، خشک کرد. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، همه شرکت ها به ویژه شرکت های حمل و نقل، استراتژی استفاده از بسته های رطوبت گیر را در بسته بندی خود انتخاب می کنند.زمانی که نیاز به رطوبت گیر و خشک کننده ها مطرح می شود، سیلیکاژل ها اولین انتخاب هستند زیرا انواع مختلف آن قدرت جذب بالایی دارند و می توانند رطوبت، بخار آب و سایر مواردی که ممکن است به محصولات بسته بندی شده آسیب برساند را خشک کنند. به همین دلیل است که اغلب سیلیکاژل بسته ای را در کنار همه محصولات مشاهده می کنید، چه بسته های کفش چرمی، چه موبایل های نو و چه در بسته بندی لوازم الکترونیکی و حتی داروها. مزیت دیگر استفاده از سیلیکاژل برای مصارف صنعتی یا شخصی، امکان احیا کردن آن توسط حرارت دادن و استفاده از آنها به دفعات می باشد؛ همین امر علاوه بر صرفه جویی در هزینه ها باعث دفع کمتر آنها به عنوان زباله و دوستی با محیط زیست می شود.نحوه عملکرد سیلیکاژلسیلیکاژل ها می توانند 40 درصد وزن خود را رطوبت جذب کنند و به دلیل همین ظرفیت بالا برای جذب رطوبت در سطح صنعتی نیز استفاده می شوند. ساختار میکرو متخلخل، سیلیکاژل ها را به یک ماده رطوبت گیر با ظرفیت بالا تبدیل می کند، مولکول های آب به سطح ژل های سیلیکا می چسبند زیرا فشار بخار کمتری نسبت به هوای اطراف دارند. سیلیکا ژل میل بسیار قوی برای ترکیب با آب دارد و آن را نسبت به اکثر مواد دیگر بیشتر و سریعتر جذب می کند؛ البته این ژل ها همچنین یک جاذب خوب برای HC1، هیدروکربن های محدوده بنزین، CO2، C12، ترکیبات گوگرد و نیتروژن، آروماتیک و بسیاری دیگر هستند. انواع سیلیکاژل ها هیچ عوارض جانبی یا واکنش شیمیایی با محصولات ندارند؛ حتی زمانی که سیلیکاژل با بخار آب اشباع شده باشد، هنوز ظاهری کاملاً خشک داشته و شکل آن بدون تغییر خواهد ماند.سیلیکاژل نارنجیسیلیکاژل نارنجی با یک نشانگر ارگانیک غنی شده که رنگ نارنجی را به آن ارائه می دهد و هنگامی که رطوبت را جذب می کند، رنگ ژل های نارنجی به سبز تیره تا سیاه تبدیل می شوند. به طور کلی سیلیکاژل ها در اشکال گرانول (مهره های کروی)، پرک (بدون شکل) و پودری تولید می شوند که با توجه به موقعیت مورد استفاده قرار میگیرند. سیلیکاژل های نارنجی در اشکال مهره ای، دانه های شکسته یا پودر همه مشخصات فنی مشابهی دارند و می توانند بر اساس نیاز بدون توجه به شکل، مورد استفاده قرار گیرند. این نوع ژل سیلیکا به دلیل ماهیت ارگانیک و غیر سمی بودن، هیچ گونه عوارض جانبی در محیط زیست ندارد و برای سلامتی انسان نیز بی خطر است. سیلیکا ژل های نارنجی به طور کلی با دی اکسید سیلیکون (SiO2) فرموله می شود و عاری از ناخالصی هایی مانند سولفات ها، کلریدها و سایر مواد آلی هستند؛ همچنین راندمان جذب بسیار بالایی داشته، بنابراین در صورت استفاده صحیح بسیار موثر هستند. ابتدا رنگ سیلیکاژل ارگانیک نارنجی است و پس از جذب مقداری رطوبت زرد شده و با رطوبت بیشتر از زرد به سبز و با اشباع از رطوبت به رنگ سبز تیره تبدیل می شود. در زمان استفاده از سیلیکاژل نارنجی رنگ های مختلف سطوح مختلف رطوبت جذب شده را نشان می دهند و با احیا کردن سیلیکاژل مجدداً به رنگ نارنجی تبدیل خواهد شد.کاربردهای سیلیکاژل نارنجیرطوبت گیرهای سیلیکاژل نارنجی به طور گسترده در کاربرد ترانسفورماتور تنفسی استفاده می شوند و عموماً در تنفس گر صنایع برق برای کنترل رطوبت بکار گرفته می شوند. رطوبت در اثر سرمایش و گرمایش ماشین ها ایجاد می شود و از تنفسگر دارای سیلیکاژل نارنجی برای جذب این مقدار رطوبت استفاده می شود. به طور کلی کاربردهای سیلیکاژل نارنجی در مواردی است که محصولات باید از رطوبت و نم محافظت شوند، این رطوبت گیر در صنایع گازی، غذایی، داروسازی، ترانسفورماتور و صنعت چرم و نساجی به وفور استفاده می شود. کاربردهای سیلیکاژل نارنجی در صنایع به شرح زیر می باشد:&bull تمیز کردن و خشک کردن گازهای صنعتی و هوای فشرده&bull جایگزین سیلیکاژل آبی در فرآیند تنفس (ترانسفورماتور)&bull جلوگیری از رطوبت مواد بسته بندی شده در هنگام حمل محموله های صادراتی&bull آبگیری گازهای صنعتی و محصولات ترکیبی&bull خشک کردن نمونه های تحلیلی&bull ابزارهای نوری و بسته بندی دستگاه ها&bull نگهداری و خشک کردن گل و بذر&bull محافظ دستگاه های الکترونیکی از اثرات آسیب رطوبت&bull فرآیند خشک کردن حلال ها&bull جلوگیری از رطوبت، فساد و کپک در هر محیطیبه جز استفاده های کلی در صنایع، کاربردهای زیادی برای استفاده از رطوبت گیرهای سیلیکاژل در زندگی روزمره نیز وجود دارد. ساشه های رطوبت گیری که در بسته بندی محصولات وجود دارند معمولاً از سیلیکاژل گرانول پر شده اند و می توان آنها را به دفعات زیادی برای جذب رطوبت استفاده کرد، به عنوان مثال میتوانید برای خشک کردن گل های طبیعی، سالم نگه داشتن اسناد و آلبوم های قدیمی، جلوگیری از زنگ زدن هر وسیله فلزی، تمیز و بدون بو نگه داشتن کفش ها و ساک های ورزشی، جلوگیری از بخار کردن شیشه خودروها و تازه نگه داشتن جواهرات از آنها استفاده کنید.آیا سیلیکاژل نارنجی سمی است؟سیلیکاژل به تنهایی ماده ای غیرسمی، غیر اشتعال و بدون بو می باشد که هیچ ضرری برای انسان یا محیط زیست او ندارد. در سال 1998 اتحادیه اروپا به این نتیجه رسید که کلرید کبالت برای انسان خطر سلامتی دارد و برای محیط زیست نیز خطرناک است و از آنجایی که سیلیکاژل آبی حاوی این ماده است، آنها استفاده از ژل سیلیکای آبی را در کشورهای اروپایی ممنوع کردند. اما اکثر صنایع به خشک کننده های دارای نشانگر (اندیکاتور) نیاز دارند، بنابراین سیلیکاژل نارنجی برای پوشش این نیاز تولید شد. ماده اصلی نشانگر در سیلیکاژل نارنجی ویولت متیل است که به جای کلرید کبالت برای نشان دادن میزان رطوبت جذب شده استفاده می شود. این ماده ارگانیک و ایمن است و به نام ژل Enviro نیز شناخته می شود؛ به دلیل ماهیت غیر سمی آن، در زمان بسیار کمی محبوبیت پیدا کرده و در بسیاری موارد جایگزین سیلیکاژل آبی شده است.یکی از خطراتی که برای سیلیکاژل ها بدون در نظر گرفتن رنگ و شکل آن در نظر گرفته اند، احتمال خوردن آنها توسط کودکان یا حیوانات خانگی می باشد. این اتفاق می تواند منجر به مشکلات گوارشی، حساسیت های پوستی و تنفسی یا حتی خفگی شود، بنابراین باید این بسته ها را دور از دسترس آنها قرار دهید و در صورت مشاهده بلعیدن آن با اورژانس تماس بگیرید.
ادامه مطلب